Τρίτο μάθημα στη Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ Γυμνασίου (Γ1)

     Ας επιστρέψουμε στο κείμενο που διαβάσαμε στο 2ο μάθημα, ένα επίκαιρο άρθρο από το οποίο μάθαμε πώς ένας από τους μεγαλοφυέστερους ανθρώπους όλων των εποχών αντιμετώπισε, όπως συμβαίνει σε εμάς τώρα, μια πανδημία. Κάποιες/οι μου έχετε ήδη στείλει τα σχόλιά σας. Ας ξαναδιαβάσουμε το άρθρο:

Πανδημία: Όταν ο Νεύτωνας χρειάστηκε να δουλέψει από το σπίτι του…

Μια μικρή ιστορία για το πώς το "work from home" μας χάρισε τη θεωρία της βαρύτητας

     Ο Ισαάκ Νεύτωνας ήταν περίπου 20 χρονών, όταν το Λονδίνο χτυπήθηκε από την πανώλη. Δεν ήταν ακόμα Sir τότε, αλλά ένας απλός φοιτητής στο κολλέγιο Τρίνιτι, του Κέιμπριτζ. Θα περνούσαν άλλα 200 χρόνια πριν οι επιστήμονες ανακαλύψουν τα βακτήρια που προκαλούν την πανώλη, αλλά, ακόμη και χωρίς να ξέρουν ακριβώς γιατί, ακόμα και τότε οι άνθρωποι έκαναν μερικά από τα ίδια πράγματα που κάνουμε και σήμερα, για να αποφύγουμε τις ασθένειες.

    Το Κέιμπριτζ έστειλε τους φοιτητές στο σπίτι, για να συνεχίσουν τις σπουδές τους εκεί. Για τον Νεύτωνα, αυτό σήμαινε πως θα πήγαινε στο κτήμα της οικογένειας, περίπου 60 μίλια βορειοδυτικά του Κέιμπριτζ. Ήταν κι αυτό ένας είδος «κοινωνικής αποστασιοποίησης» του 1665 -ένα εργαλείο της δημόσιας υγείας που βλέπουμε να κάνει την επιστροφή του αυτή την εβδομάδα, καθώς οι κυβερνήσεις, τα σχολεία και πολλές επιχειρήσεις στέλνουν τους ανθρώπους τους στο σπίτι, προσπαθώντας να επιβραδύνουν τη διάδοση του νέου κορωνοϊού.

     Ο Νεύτωνας φαίνεται πως «άνθισε», ακόμα και χωρίς να τον καθοδηγούν οι καθηγητές του. Αυτή η χρονιά που πέρασε μακριά από το πανεπιστήμιο έμελλε να αναφέρεται αργότερα ως το annus mirabilis του, δηλαδή το «έτος των θαυμάτων». Πρώτον, συνέχισε να δουλεύει πάνω στα μαθηματικά προβλήματα που είχε αρχίσει στο Κέιμπριτζ, ενώ τα έγγραφα που έγραψε σχετικά με αυτό εξελίχθηκαν στα πρώιμα λογιστικά. Στη συνέχεια, απέκτησε μερικά πρίσματα και πειραματίστηκε μαζί τους στην κρεβατοκάμαρά του. Από αυτό ξεπήδησαν οι θεωρίες του για την οπτική. Και, ακριβώς έξω από το παράθυρο του στο οικογενειακό κτήμα, υπήρχε μια μηλιά. Η μηλιά που έμελλε να γίνει η γνωστότερη όλων.

      Η ιστορία για το πώς ο Νεύτωνας κάθισε κάτω από το δέντρο, του έπεσε στο κεφάλι ένα μήλο και ξαφνικά κατανόησε τις θεωρίες της βαρύτητας και της κίνησης, είναι σε μεγάλο βαθμό απαρχαιωμένη. Αλλά, σύμφωνα με τον βοηθό του, Τζον Κοντουίτ, υπάρχει ένα στοιχείο αλήθειας σε αυτή: “… Ενώ καθόταν στον κήπο, του ήρθε στο μυαλό η σκέψη ότι η ίδια δύναμη βαρύτητας (η οποία έκανε ένα μήλο να πέσει από το δέντρο στο έδαφος) δεν περιοριζόταν αποκλειστικά σε κάποια συγκεκριμένη απόσταση από τη γη, αλλά πρέπει να εκτείνεται πολύ μακρύτερα απ’ ό,τι νόμιζαν μέχρι τότε. «Γιατί όχι τόσο μακριά όσο η Σελήνη;» είπε στον εαυτό του..”

     Στο Λονδίνο ένα τέταρτο του πληθυσμού πέθανε από πανώλη από το 1665 έως το 1666. Ήταν ένα από τα τελευταία μεγάλα κρούσματα στα 400 χρόνια που ο Μαύρος Θάνατος κατέστρεφε την Ευρώπη. Ο Νεύτωνας επέστρεψε στο Κέιμπριτζ Tο 1667, έχοντας τις θεωρίες του στο χέρι. Μέσα σε δύο χρόνια έγινε καθηγητής.

   Έτσι, εάν εργάζεστε ή σπουδάζετε από το σπίτι τις επόμενες εβδομάδες, ίσως χρειαστεί να θυμηθείτε το παράδειγμα του Νεύτωνα. Έχοντας χρόνο να πειραματιστεί μέσα σε μια αδόμητη άνεση, άλλαξε τη ζωή του και κανένας δεν νοιάζεται αν κοιμόταν μέχρι το μεσημέρι ή αν δούλευε φορώντας πιτζάμες.

Τι θα κάνουμε, για να προσεγγίσουμε το κείμενο πιο αναλυτικά

1ο βήμα: Θυμόμαστε τα βασικά ερωτήματα που αξιοποιούμε κάθε φορά και προσπαθούμε να τα απαντήσουμε:

α) Ποιος/α είναι ο συντάκτης/η συντάκτρια του κειμένου; Από πού προέρχεται το κείμενο; (πού έχει δημοσιευθεί)                        
[Δείτε και εδώ: https://popaganda.gr/stories/pandimia-mechri-ke-o-neftonas-chriastike-na-doulepsi-apo-to-spiti-chrisimopiise-omos-sofa-ton-chrono-tou/ ]

β) Σε ποιους απευθύνεται το κείμενο; Από ποια στοιχεία το συμπεραίνουμε;

γ) Ποιος είναι ο σκοπός (ένας ή περισσότεροι) σύνταξης του κειμένου;

δ) Με ποιους τρόπους επιδιώκεται η επίτευξη αυτού του σκοπού (ή των σκοπών); Αναζητήστε τα στοιχεία τόσο στο περιεχόμενο όσο και στον τρόπο γραφής.

ε) Διατυπώνουμε με σαφήνεια το θέμα του κειμένου.

στ) Αναζητούμε και διατυπώνουμε τη θέση (άποψη) του συντάκτη του κειμένου.

Μην ξεχάσετε να αξιοποιήσετε και τον τίτλο του κειμένου!

2ο βήμα: Υποθέτουμε ότι θέλουμε να μεταφέρουμε περιληπτικά το περιεχόμενο του κειμένου σε κάποιον που δεν το έχει διαβάσει. Γράφουμε την περίληψή μας σε 100-120 περίπου λέξεις (ακολουθώντας τις γνωστές μας οδηγίες σύνταξης μιας περίληψης)

3ο βήμα: Επανάληψη συντακτικού

α. Να εντοπίσετε και να αναγνωρίσετε αναλυτικά όλες τις αναφορικές προτάσεις στα παρακάτω αποσπάσματα του κειμένου: “Πρώτον, συνέχισε να δουλεύει πάνω στα μαθηματικά προβλήματα που είχε αρχίσει στο Κέιμπριτζ, ενώ τα έγγραφα που έγραψε σχετικά με αυτό εξελίχθηκαν στα πρώιμα λογιστικά. Στη συνέχεια, απέκτησε μερικά πρίσματα και πειραματίστηκε μαζί τους στην κρεβατοκάμαρά του. Από αυτό ξεπήδησαν οι θεωρίες του για την οπτική. Και, ακριβώς έξω από το παράθυρο του στο οικογενειακό κτήμα, υπήρχε μια μηλιά. Η μηλιά που έμελλε να γίνει η γνωστότερη όλων. [...] Ενώ καθόταν στον κήπο, του ήρθε στο μυαλό η σκέψη ότι η ίδια δύναμη βαρύτητας (η οποία έκανε ένα μήλο να πέσει από το δέντρο στο έδαφος) δεν περιοριζόταν αποκλειστικά σε κάποια συγκεκριμένη απόσταση από τη γη, αλλά πρέπει να εκτείνεται πολύ μακρύτερα απ’ ό,τι νόμιζαν μέχρι τότε.”

Θυμηθείτε: επανάληψη των αναφορικών προτάσεων (ονοματικών και επιρρηματικών)

http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/Yliko/Theoria%20Nea/anaforikes-protaseis-Nea-Ellinika.htm

β. Να εντοπίσετε και να αναγνωρίσετε αναλυτικά όλες τις δευτερεύουσες ονοματικές προτάσεις της τελευταίας παραγράφου: “Έτσι, εάν εργάζεστε ή σπουδάζετε από το σπίτι τις επόμενες εβδομάδες, ίσως χρειαστεί να θυμηθείτε το παράδειγμα του Νεύτωνα. Έχοντας χρόνο να πειραματιστεί μέσα σε μια αδόμητη άνεση, άλλαξε τη ζωή του και κανένας δεν νοιάζεται αν κοιμόταν μέχρι το μεσημέρι ή αν δούλευε φορώντας πιτζάμες.”

Θυμηθείτε: επανάληψη των ονοματικών δευτερευουσών προτάσεων

http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/Yliko/Theoria%20Nea/Deutereuouses-onomatikes-protaseis-Nea-Ellinika.htm

γ. Για να θυμηθούμε και τις επιρρηματικές δευτερεύουσες προτάσεις, να εντοπίσετε και να αναγνωρίσετε τις δευτερεύουσες τελικές προτάσεις στις δύο πρώτες παραγράφους του κειμένου.

Όσα έχουμε ήδη εξηγήσει για τις τελικές και τις αιτιολογικές προτάσεις προτάσεις μπορείτε να τα βρείτε και εδώ:

http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/Yliko/Theoria%20Nea/Deutereuouses-epirrimatikes-protaseis-Nea-Ellinika.htm

Ασχοληθείτε με όσα από τα παραπάνω μπορείτε και τα υπόλοιπα θα τα εξηγήσουμε στην online συνάντησή μας.