2ο Π. Π. Γυμνάσιο Αθήνας: Μια εκπαιδευτική βόλτα στο Πολιτιστικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων

Ποια σχέση έχουν τα νεοκλασικά της Αθήνας 

με ένα παλιό πιλοποείο και δύο αρχιτέκτονες από τη Δανία;

     Το πρωί της Κυριακής 20 Οκτωβρίου 2013, η επίσκεψή μας στο Πολιτιστικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων συνδέθηκε με όλα τα παραπάνω (και όχι μόνο). Σαράντα έξι μαθήτριες και μαθητές της Α΄ Τάξης του 2ου Π. Π. Γυμνασίου Αθήνας βρεθήκαμε στον παλιό βιομηχανικό χώρο της οδού Ηρακλειδών, περιηγηθήκαμε στη μόνιμη έκθεση "Οδοιπορικό της Αθήνας", περάσαμε από το Μουσείο-Θέατρο Σκιών της οικογένειας Χαριδήμου και καταλήξαμε στην έκθεση σχεδίων με τίτλο "Η Αθήνα των Χάνσεν μέσα από το αρχιτεκτονικό κέλυφος".

   Για αρχή, παρουσιάζουμε εδώ το φυλλάδιο που συνόδευσε την επίσκεψή μας, με όλες τις απαραίτητες πληροφορίες, αλλά και τις δραστηριότητές μας στο χώρο.

     Ευχαριστούμε όλους τους μαθητές και όλες τις μαθήτριες που συμμετείχαν, αλλά και τους γονείς για την υποστήριξή τους!
    Ήταν επίσης μεγάλη η χαρά και η συγκίνηση για κάποιους από εμάς που συναντήσαμε φεύγοντας το 3ο Γυμνάσιο Αιγάλεω...
      

Το συνοδευτικό μας φυλλάδιο:

2^ο Π. Π. Γυμνάσιο Αθήνας                                                Κυριακή 20 Οκτωβρίου 2013

Μια επίσκεψη στο Πολιτιστικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων:

ο χώρος, οι μόνιμες εκθέσεις του και η έκθεση σχεδίων

«Η Αθήνα των Χάνσεν μέσα από το αρχιτεκτονικό κέλυφος»

Α. Ο χώρος

Το Πολιτιστικό Κέντρο στεγάζεται στο παλιό «Πιλοποιείο Πουλοπούλου»

            Το «Ελληνικόν Πιλοποιείον», από τις πιο επιτυχημένες ελληνικές επιχειρήσεις, ιδρύθηκε το 1886 από τον Ηλία Πουλόπουλο, έναν υφασματέμπορο από την Καλαμάτα που ήρθε στην Αθήνα αποφασισμένος να γίνει βιομήχανος. Το εργοστάσιο που υψώνεται στη συμβολή των οδών Θεσσαλονίκης και Ηρακλειδών, δίπλα στις γραμμές του ΗΣΑΠ, οικοδομήθηκε το 1896. Είναι το παλαιότερο πιλοποιείο της Αθήνας, ευρύτερα γνωστό ως "ΠΙΛ-ΠΟΥΛ" (Πιλοποιείο Πουλόπουλου), στο οποίο απασχολούνταν περίπου 250 εργαζόμενοι (1898). Πρόκειται για ένα αξιόλογο δείγμα βιομηχανικής αρχιτεκτονικής της εποχής του, το οποίο στην πλήρη ακμή του καταλάμβανε όλο το οικοδομικό τετράγωνο Θεσσαλονίκης, Ηρακλειδών, Φλυέων και Αμφικτύονος, ανεπτυγμένο με διαδοχικά κτίσματα γύρω από ένα κεντρικό προαύλιο. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν ορισμένα διάσπαρτα νεοκλασικά στοιχεία (όπως π.χ. οι παραστάδες των ανοιγμάτων με τα δωρικά επίκρανα), που μαρτυρούν τον επικρατούντα τότε αρχιτεκτονικό συρμό, ενώ στους τοίχους του κτιρίου είναι ορατά ακόμη τα ίχνη από τις σφαίρες των Δεκεμβριανών του 1944. Το εργοστάσιο ήταν πλήρως εξοπλισμένο ήδη το 1900 και τα καπέλα που κατασκεύαζε αποσπούσαν διεθνή βραβεία. Η επιχείρηση λειτούργησε ως τα μέσα του 20ού αιώνα στο συγκεκριμένο οικοδόμημα. Από αυτό έχει απομείνει μόνο ένα μικρό μέρος το οποίο έχει αποκατασταθεί στην αρχική του μορφή και ανήκει στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων.

Ας σκεφτούμε/ ας συζητήσουμε:

Γνωρίζατε την ύπαρξη, την ιστορία ή τη σύγχρονη χρήση αυτού του χώρου;

Ποια είναι η γνώμη σας για την αξιοποίηση και χρήση αυτού του ιστορικού κτιρίου στις μέρες μας;

Β. Οι μόνιμες εκθέσεις

1. Το «Οδοιπορικό της Αθήνας»

Το Οδοιπορικό της Αθήνας δημιουργήθηκε από το Ε.Λ.Ι.Α. (Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο) σε συνεργασία με το Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων. Είναι μία έκθεση που προσπαθεί να αποτυπώσει την καθημερινή ζωή της πόλης στα νεότερα χρόνια. Αφορά την Αθήνα από το γύρισμα του αιώνα ως τον μεσοπόλεμο. Αναπαριστά σε φυσικό μέγεθος μια αθηναϊκή γειτονιά που αποτελείται από οκτώ παραδοσιακά μαγαζιά: ένα φωτογραφείο, ένα κουρείο, ένα φαρμακείο, ένα παντοπωλείο, ένα κατάστημα νεωτερισμών, ένα καπνοπωλείο, ένα τυπογραφείο και ένα καφενείο. Τα σπίτια είναι αντίγραφα πραγματικών κατοικιών της Αθήνας των αρχών του αιώνα και έχει γίνει προσπάθεια η γειτονιά να είναι όσο το δυνατόν πιο ζωντανή και άμεση.  

Η ιδιαιτερότητα του εγχειρήματος βρίσκεται στις ποικίλες και πλούσιες συλλογές αντικειμένων και εντύπων καθημερινής χρήσης που επανεντάσσονται στο χώρο τους, δίνοντας έτσι την αισθητική και το χρώμα της εποχής που ανασυνθέτουν. Πρόκειται για "εφήμερα" είδη που μαρτυρούν με ενάργεια την ανθρώπινη δραστηριότητα. Όλα σχεδόν τα αντικείμενα αυτού του τμήματος είναι αυθεντικά: τα ρούχα, τα καπέλα, οι μηχανές του τυπογραφείου και του φωτογραφείου, τα βάζα, τα φάρμακα κ.λπ.

Ας σκεφτούμε/ ας συζητήσουμε:

Ας αναζητήσουμε σε αυτόν το χώρο αντικείμενα και στοιχεία που σχετίζονται με την αρχική χρήση του κτιρίου! Ποια είναι αυτά;

Ποια από τις αναπαραστάσεις είναι για σας περισσότερο ενδιαφέρουσα; Γιατί;

2. Το Μουσείο-Θέατρο Σκιών «Χαρίδημος»

Από το Σεπτέμβριο του 2006 φιλοξενείται στο ισόγειο η πλούσια συλλογή της γνωστής οικογένειας καραγκιοζοπαιχτών Χαριδήμου. Παρουσιάζονται πάνω από χίλια εκθέματα, όπως φιγούρες από δέρμα, χαρτόνι, ζελατίνη, χνάρια με μολύβι, πανόδετα χειρόγραφα βιβλία, πίνακες λαϊκής ζωγραφικής, φωτογραφικά ντοκουμέντα και άλλα από τις αρχές του 20ού αιώνα μέχρι τις μέρες μας.

Ας σκεφτούμε/ ας συζητήσουμε:

Ποιο από τα εκθέματα σας τράβηξε περισσότερο την προσοχή; Γιατί;

Γ. Η έκθεση σχεδίων «Η Αθήνα των Χάνσεν»

Η έκθεση αποτελείται από 38 σχέδια νεοκλασικών κτισμάτων της Αθήνας, που αποτυπώνουν δημιουργήματα των Δανών αρχιτεκτόνων, Theophilus και Christian Hansen, οι οποίοι κατά τον 19ο αιώνα σχεδίασαν πολλά δημόσια κτίρια στην πρωτεύουσα σε νεοκλασικό ρυθμό. Πρόκειται για μοναδικά κι ανεπανάληπτα κτίρια, όπως το Αστεροσκοπείο, η Εθνική Βιβλιοθήκη και η Ακαδημία Αθηνών του Θεόφιλου Χάνσεν, αλλά και το Πανεπιστήμιο Αθηνών, το πιο σημαντικό και πλέον κομψό κτίσμα του Χριστιανού Χάνσεν, ο οποίος εκπόνησε εμπεριστατωμένες μελέτες των μνημείων της αρχαιότητας.

Ένας σύγχρονος Δανός, ο αρχιτέκτων Robert Mogensen, ήρθε στην Αθήνα για να επανασυνδέσει την παράδοση του 19^ου αιώνα με την πόλη του 21ου αιώνα. Βγήκε στους χαοτικούς δρόμους της ελληνικής πρωτεύουσας και μέσα στην κίνηση και την πολυκοσμία σκιτσάρισε ορισμένα από τα εμβληματικά δημόσια κτίρια της Αθήνας, τα πιο πολλά από αυτά συνδεδεμένα με τον Χριστιανό και τον Θεόφιλο Χάνσεν (από τη γέννηση του οποίου συμπληρώθηκαν φέτος 200 χρόνια).

Ας σκεφτούμε/ ας συζητήσουμε:

-Ξέρετε τι εννοούμε με τον όρο νεοκλασικός και νεοκλασική αρχιτεκτονική;

-Μπορείτε να αναγνωρίσετε κάποια γνωστά αθηναϊκά κτίρια στα σχέδια; Ποια;

-Μεταξύ των κτιρίων υπάρχουν και κάποια των οποίων ο ρόλος συνδέεται άμεσα ή έμμεσα με την εκπαίδευση. Ποια είναι αυτά τα κτίρια και πώς συνδέεται το καθένα από αυτά με την εκπαίδευση;

________________________________________________________________________

Ποιες είναι οι τελικές σας εντυπώσεις από την επίσκεψη (τι βρήκατε περισσότερο ενδιαφέρον, τι σας άρεσε/ τι δεν σας άρεσε, τι καινούριο μάθατε...)

Μπορείτε, αν θέλετε,να αποτυπώσετε σε ένα σχέδιο κάτι από αυτά που είδαμε ή ό,τι άλλο θεωρείτε χαρακτηριστικό από την επίσκεψή μας.