Στο προηγούμενο μάθημα διαβάσαμε και σχολιάσαμε σύντομα την τελευταία σκηνή του Β΄ Επεισοδίου (στίχοι 1140-1219). Στη σκηνή αυτή πληροφορούμαστε το σχέδιο για τη σωτηρία της Ελένης και του Μενέλαου και ακούμε την προσευχή της Ελένης στην Ήρα και την Αφροδίτη. Το σχέδιο σωτηρίας των δύο συζύγων βασίζεται στον δόλο, δηλαδή σε ένα τέχνασμα ή, σύμφωνα με το Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής, μια ενέργεια με την οποία παραπλανάται κάποιος και πείθεται να κάνει κάτι που, ενώ ζημιώνει τον ίδιο, ωφελεί αυτόν που το χρησιμοποίησε. Θυμίζουμε ότι ο δόλος των θεών έχει μέχρι στιγμής καθορίσει τη μοίρα των ηρώων μας.
1. Ας ακούσουμε τη συγκεκριμένη σκηνή και από την παράσταση του Εθνικού Θεάτρου (1977) εδώ: https://www.youtube.com/watch?v=ctR5ZBXiSBk
Καταλαβαίνουμε κάτι επιπλέον για τη συγκεκριμένη σκηνή από την ερμηνεία των ηθοποιών; “Αποκαλύπτονται” κι άλλα στοιχεία, τονίζονται ίσως κάποιες πλευρές που δεν είχαμε αντιληφθεί; Ποια είναι τα σχόλιά σας;
2. Στο πρώτο μέρος της σκηνής ακούμε τον Μενέλαο και τις ανεφάρμοστες προτάσεις του για απόδραση και σωτηρία.
α) Τι προτείνει στους στίχους 1147-8 και γιατί αυτό δεν μπορεί να εφαρμοστεί;
β) Τι σκέφτεται στους στίχους 1151-2 και γιατί είναι αδύνατον;
γ) Ποια είναι η τρίτη σκέψη του (1155-6), την οποία μόνος του απορρίπτει;
3. Από τη στιγμή που η Ελένη αρχίζει να παρουσιάζει το σχέδιό της, είναι σαφές ότι παίρνει την υπόθεση στα χέρια της. Ο Μενέλαος κάνει μια σειρά ερωτήσεων και ακολουθεί την Ελένη στον προσεκτικό σχεδιασμό του τεχνάσματος, αποδεχόμενος τον πρωταγωνιστικό ρόλο και την πνευματική υπεροχή της. Να παρουσιάστε ολοκληρωμένο και με σαφήνεια το σχέδιο που κατέστρωσαν Ελένη και Μενέλαος.
4. Ο διάλογος Ελένης-Μενέλαου μας δίνει πληροφορίες για τον τρόπο με τον οποίο πενθούσαν οικεία πρόσωπα. Συγκεντρώστε αυτές τις πληροφορίες, μελετώντας κυρίως τους στίχους 1161-2, 1170, 1176, 1195-7 (να αξιοποιήσετε και τα σχετικά σχόλια).
5. Να εξηγήσετε τη σύγκρουση/αντίθεση ανάμεσα στο “εἶναι” και το “φαίνεσθαι” στους στίχους 1184-1189.
6. Η σύντομη αυτή σκηνή αποτελεί μια καλή ευκαιρία για να θυμηθούμε τους σκηνικούς δείκτες: εντοπίζουμε και εξηγούμε τους σκηνοθετικούς, σκηνογραφικούς και ενδυματολογικούς δείκτες στους στίχους 1140-1219.
7. Η προσευχή της Ελένης: α) σε ποιες θεές απευθύνεται και με ποιους τρόπους προσπαθεί να συγκινήσει την καθεμία από αυτές; β) Σε ποια θεά αφιερώνει περισσότερο χρόνο (άρα και στίχους) και γιατί;
8. Ως προετοιμασία ανακεφαλαίωσης 4ης-5ης σκηνής: Συγκεντρώστε λέξεις και φράσεις που αποτυπώνουν τον χαρακτήρα και την προσωπικότητα του Μενέλαου και της Ελένης, συμπληρώνοντας σε κάθε περίπτωση το στοιχείο/τα στοιχεία που τεκμηριώνουν τους χαρακτηρισμούς (σχεδιάγραμμα).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου