Νεοελληνική Λογοτεχνία Α΄ Γυμνασίου: “Το καΐκι του Θησείου και άλλες ιστορίες για μικρούς (και μεγάλους)"

     Λίγο πριν και μετά το Πάσχα (Απρίλιος-Μάιος 2014), είχαμε την ευκαιρία να διαβάσουμε τρία διηγήματα του Ηλία Βενέζη από την αξιόλογη έκδοση της "Εστίας" "Το καΐκι του Θησείου" και άλλες ιστορίες για μικρούς (και μεγάλους)":

     Πιο συγκεκριμένα, ασχοληθήκαμε με τα διηγήματα "Η Δάφνη" (υπάρχει και στο σχολικό βιβλίο), "Οι γλάροι" και "Το καΐκι του Θησείου". 

   (έργο του Αλέξανδρου Ιμπραχίμ από το Α2 για το διήγημα "Η Δάφνη")

Τα διηγήματα του βιβλίου προσεγγίστηκαν με βάση ένα γενικό σχεδιάγραμμα ερωτήσεων:

Νεοελληνική Λογοτεχνία/Α΄ Γυμνασίου

Ηλίας Βενέζης, “Το καΐκι του Θησείου (και άλλες ιστορίες για μικρούς και μεγάλους”) - Ερωτήσεις για σχολιασμό/διερεύνηση και γραπτή έκφραση

Διηγήματα: “Οι γλάροι”, “Το καΐκι του Θησείου”, “Η Δάφνη”

Α. Για καθένα από τα διηγήματα:

1. (πριν από την ανάγνωση) Ποιες σκέψεις σας φέρνει στο μυαλό ο τίτλος του διηγήματος; Τι περιμένετε να διαβάσετε; Εξηγήστε σύντομα!

2. Συγκεντρώστε όλα τα στοιχεία για: -τον τόπο και το χρόνο κατά τον οποίο εξελίσσεται η ιστορία που διαβάσατε, - τα βασικά πρόσωπα που συμμετέχουν, - το βασικό θέμα.

3. Διατυπώστε τις παρατηρήσεις σας για το είδος της αφήγησης και του αφηγητή και εντοπίστε τους αφηγηματικούς τρόπους. (Τεκμηριώστε τις παρατηρήσεις σας με παραπομπές στο κείμενο)

4. α) Σε τι αναφέρεται, τελικά, ο τίτλος του διηγήματος; Πόσο κοντά ή πόσο μακριά βρίσκεται αυτό που διαβάσατε σε αυτό που περιμένατε; β) Θα μπορούσατε να προτείνετε έναν διαφορετικό τίτλο; Ποιον και γιατί;

5. Αν έπρεπε να επιλέξετε ένα στοιχείο ως χαρακτηριστικό του διηγήματος (ή το στοιχείο που σας έμεινε περισσότερο στο μυαλό), ποιο θα ήταν αυτό; Γιατί;

6. Επιλέξτε ένα απόσπασμα από το διήγημα (5-10 σειρές) το οποίο θα θέλατε να διαβάσετε στην υπόλοιπη ομάδα (στην τάξη) και εξηγήστε τους λόγους αυτής της επιλογής (προφορικά).

Β. Και για τα τρία διηγήματα:

1. Συγκρίνοντας το περιεχόμενο των διηγημάτων, εντοπίστε βασικές ομοιότητες μεταξύ τους, οι οποίες δικαιολογούν, κατά τη γνώμη σας, τη συγκέντρωσή τους στο ίδιο βιβλίο.

2. Εντοπίστε και παρουσιάστε συνοπτικά χαρακτηριστικές “εικόνες της Ελλάδας” που προκύπτουν από τα τρία διηγήματα.

3. Ποια είναι η τελική σας εντύπωση για το βιβλίο που διαβάσατε (π.χ. ανταποκρίθηκε στις προσδοκίες σας, τι θεωρείτε αξιοσημείωτο, τι σας άρεσε και τι δεν σας άρεσε); Θα το συστήνατε σε άλλους (ναι ή όχι, σε ποιους και γιατί);

4. Μπορείτε να δημιουργήσετε το δικό σας καλλιτεχνικό έργο εμπνευσμένο από το βιβλίο (από όλα ή από ένα από τα διηγήματα), π.χ. μια ζωγραφιά, ένα κολάζ, ένα σύντομο βίντεο, μια εικονογραφημένη ιστορία, ένα μικρό θεατρικό κ.λπ.


   (έργο της Ειρήνης Σκαβάρα από το Α5 για το διήγημα "Η Δάφνη")

[Το παραπάνω σχεδιάγραμμα ερωτήσεων διαμορφώθηκε από τις τέσσερις διδάσκουσες το μάθημα της Λογοτεχνίας στην Α΄ Γυμνασίου. Συμπληρωματικά χρησιμοποιήθηκαν και άλλες ερωτήσεις, ανάλογα με το διήγημα και την ανταπόκριση των μαθητών. Αξιοποιήθηκαν επίσης στοιχεία για το διήγημα ως λογοτεχνικό είδος και πληροφορίες για τη ζωή του συγγραφέα].

(έργο της Κατερίνας Πρίφτη από το Α5 για το διήγημα "Η Δάφνη")

     Με την αξιοποίηση των ερωτήσεων του φυλλαδίου (κυρίως των δύο τελευταίων της Β ενότητας) προέκυψαν κριτικές παρουσιάσεις των διηγημάτων από όλους τους μαθητές, αλλά και δημιουργικές εργασίες, όπως τα παραδείγματα των ζωγραφικών έργων που συμπληρώνουν την ανάρτηση, αλλά και η πολύ ενδιαφέρουσα προσέγγιση του Σπύρου Γιούρη από το Α2. Όπως μας εξήγησε ο ίδιος: "Είναι ένα διαδραστικό powerpoint που δίνει τη δυνατότητα να επιλέξει κανείς διαφορετικές συνέχειες στην ιστορία. Εμπνεύστηκα την ιδέα από τα βιβλία του Τριβιζά Τα 33 Ροζ Ρουμπίνια και Τα 88 Ντολμαδάκια". 

Αυτά είναι κάποια παραδείγματα διαφανειών από το powerpoint, για να πάρετε μια ιδέα:

     Στο τέλος της σχολικής χρονιάς και με την ολοκλήρωση των προαγωγικών εξετάσεων,  το απόγευμα της Τρίτης 24 Ιουνίου, ξαναθυμηθήκαμε "Το καΐκι του Θησείου", πραγματοποιώντας μια περιήγηση στο κέντρο της Αθήνας. Ξεκινώντας ακριβώς από το σταθμό του τρένου στο Θησείο, προσπαθήσαμε να τοποθετήσουμε στο χώρο την ιστορία που διαβάσαμε. Συνεχίσαμε την περιήγησή μας μέσω των οδών Αδριανού και Ερμού και καταλήξαμε στον κήπο του Νομισματικού Μουσείου, όπου παρακολουθήσαμε το ντοκιμαντέρ "Πάρβας-Άγονη Γραμμή".

(έργο της Χριστίνας Παυλίδου από το Α5 για το διήγημα "Η Δάφνη")