Εργασίες
! Από τα περισσότερα από 1000 έργα που είχαν γραφτεί σώζονται μόνο 32 των τριών μεγάλων τραγικών ποιητών: Αισχύλου, Σοφοκλή, Ευριπίδη (7, 7 και 18 αντίστοιχα)...
3o Γυμνάσιο
Αιγάλεω/ Γ΄ Γυμνασίου
Εισαγωγή
στη Δραματική Ποίηση
1.
Τι ξέρουμε ήδη;
Προσπαθήστε
να
εξηγήσετε σύντομα
τι σας φέρουν στο μυαλό οι παρακάτω
λέξεις. Αν μπορείτε, δώστε έναν δικό σας
ορισμό.
Μπορείτε ακόμα να συμπληρώσετε την
ετυμολογία
όσων λέξεων γνωρίζετε.
θέατρο:
................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
δράμα:
................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
τραγωδία:
................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
κωμωδία:
................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
ορχήστρα:
................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
ακουστική:
................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
2. Ας ξεκινήσουμε με τα περισσότερο
απλά και πρακτικά...
Ο
χώρος: το αρχαίο
θέατρο
Μια
κάτοψη (δηλαδή;):
Ας συμπληρώσουμε μαζί τα κενά στο
παρακάτω κείμενο:
Ο
επισκέπτης ενός αρχαίου θεάτρου διακρίνει
σε αυτό τρία βασικά
μέρη. Το μεγαλύτερο
είναι το _______________, το μέρος δηλαδή που
προοριζόταν για τους θεατές. Ακριβώς
απέναντί του υπήρχε η ___________, ο χώρος
δηλαδή στον οποίο κινούνταν οι ηθοποιοί
(υποκριτές). Τέλος, ανάμεσα στα δύο αυτά
μέρη υπήρχε η _______________, ένας κυκλικός ή
ημικυκλικός χώρος όπου εκτελούσε τις
κινήσεις του (χόρευε) ο χορός. Η είσοδος
του χορού γινόταν από τις ____________.
(δικτυακός
κόμβος Υπουργείου Πολιτισμού και
Τουρισμού)
Θέατρο Διονύσου
Ελευθερέως
Στο ανατολικό τμήμα της
νότιας πλευράς της Ακρόπολης δεσπόζουν
τα ερείπια του Διονυσιακού Θεάτρου,
ακριβώς βόρεια από το Ιερό του Διονύσου.
Το μεγαλύτερο μέρος των καταλοίπων
που διατηρούνται σήμερα ανήκει στη
μνημειακή διαμόρφωση του θεάτρου από
τον άρχοντα της Αθήνας Λυκούργο, στο
δεύτερο μισό του 4ου αι. π.Χ. Ο πυρήνας
όμως του θεάτρου ανάγεται στον 6ο αι.
π.Χ.
Στο Ιερό του Διονύσου στη Νότια Κλιτύ της Ακρόπολης λατρευόταν ο Διόνυσος ως Ελευθερεύς επειδή η λατρεία του είχε εισαχθεί στην Αθήνα από τις Ελευθερές της Βοιωτίας, από τον Πεισίστρατο και τους γιους του, στο β' μισό του 6ου αι. π.Χ. Σ' αυτό γιορτάζονταν κάθε χρόνο κατά τον μήνα Ελαφηβολιώνα, στα τέλη Μαρτίου με αρχές Απριλίου, τα Μεγάλα ή εν Άστει Διονύσια, η λαμπρότερη γιορτή προς τιμήν του θεού. Εκείνη την εποχή ανεγέρθηκε ο αρχαϊκός ναός του Διονύσου, ενώ λίγο βορειότερα από αυτόν, στην πλαγιά του λόφου και σε επίπεδο περίπου τριών μέτρων υψηλότερα, ισοπεδώθηκε ένας κυκλικός χώρος στον οποίο τελούνταν τα λατρευτικά δρώμενα προς τιμήν του θεού. Τις τελετές αυτές παρακολουθούσαν οι θεατές καθισμένοι στο πρανές του λόφου, στο οποίο λίγο καιρό αργότερα τοποθετήθηκαν ξύλινα καθίσματα. Ο κυκλικός αυτός χώρος, διαμορφωμένος από πατημένο χώμα, είχε διάμετρο 25μ. περίπου και αποτέλεσε την πρώτη «ορχήστρα» (από το ρήμα ορχούμαι = χορεύω) του μετέπειτα θεάτρου. Η θεατρική κατασκευή του 5ου αι. π.Χ. πρέπει να ήταν απλή, η ακριβής όμως μορφή της δεν έχει διευκρινισθεί πλήρως. Τα καθίσματα του κοίλου σταδιακά αντικαταστάθηκαν από λίθινα, ενώ για πρώτη φορά κατασκευάστηκαν κλίμακες που διαιρούσαν το κοίλο σε κερκίδες και οριοθετήθηκαν οι πάροδοι του θεάτρου. Κατασκευάστηκε επίσης μία σταθερή λίθινη σκηνή, την οποία αποτελούσε ένα απλό ορθογώνιο κτίσμα. Η σκηνή ήταν το μέρος εκείνο του θεάτρου που υπέστη τις περισσότερες αλλαγές στο πέρασμα του χρόνου, οι απόψεις όμως των μελετητών σχετικά με την ακριβή μορφή της σε κάθε χρονική φάση διαφέρουν. Κατά την περίοδο του άρχοντα Λυκούργου, στο β' μισό του 4ου αι. π.Χ., το κοίλο του θεάτρου κατασκευάστηκε εξολοκλήρου λίθινο και επεκτάθηκε μέχρι τη ρίζα του Ιερού Βράχου. Υπολογίζεται ότι σε αυτή την περίοδο το θέατρο χωρούσε περίπου 15000-16000 θεατές. Στην πρώτη σειρά καθισμάτων, τη λεγόμενη προεδρία, υπήρχαν 67 μαρμάρινοι θρόνοι, ο καθένας από τους οποίους έφερε χαραγμένο το όνομα του επίσημου προσώπου για το οποίο προοριζόταν. Ο θρόνος του ιερέα του Διονύσου Ελευθερέως βρισκόταν στο μέσον της σειράς. Κατά την ελληνιστική περίοδο σημαντικές αλλαγές πρέπει να πραγματοποιήθηκαν μόνο στη σκηνή του θεάτρου, η οποία όμως απέκτησε ιδιαίτερα μνημειακή μορφή κατά τους ρωμαϊκούς χρόνους. Το 86 π.Χ., κατά την επιδρομή του Σύλλα, η σκηνή, όπως και ολόκληρο το θέατρο, υπέστησαν σημαντικές ζημιές. Στα μέσα του 1ου αι. μ.Χ., επί αυτοκράτορα Νέρωνα, κατασκευάστηκε νέα σκηνή εντυπωσιακών διαστάσεων. Η ορχήστρα, λόγω της επέκτασης της σκηνής, μετασχηματίστηκε σε ημικύκλιο και πλακοστρώθηκε με μάρμαρο, ενώ την ίδια περίοδο πρέπει να καλύφθηκε με μαρμάρινες πλάκες ο περιμετρικός αγωγός γύρω από αυτή. Ύστερα από την εισβολή των Ερούλων, το 267 μ.Χ., το θέατρο χρησιμοποιούνταν κυρίως για τις συγκεντρώσεις της Εκκλησίας του Δήμου. Γύρω στα τέλη του 5ου αι. μ.Χ. ανεγέρθηκε στην ανατολική πάροδο του θεάτρου μία μονόκλιτη παλαιοχριστιανική βασιλική και η ορχήστρα χρησιμοποιήθηκε ως αυλή της. Από το 1998 έως το 2004, στο πλαίσιο των έργων της Ενοποίησης των Αρχαιολογικών Χώρων της Αθήνας, αρμοδιότητας της Α΄ΕΠΚΑ, πραγματοποιήθηκαν περιορισμένης έκτασης εργασίες καθαρισμού στο κοίλο του θεάτρου. Η Επιτροπή Ιερού και Θεάτρου του Διονύσου - Ασκληπιείου (Τ.Δ.Π.Ε.Α.Ε.) εκτελεί εργασίες συντήρησης και αναστήλωσης στο Διονυσιακό Θέατρο.
Συντάκτης:
Έφη
Γιαννικαπάνη, αρχαιολόγος
|
 |
Εισαγωγή στη
δραματική ποίηση (Ιστορία
της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας, σ.
63-70)
Συμπληρωματικό φύλλο
εργασίας
θέατρο,
δραματικοί αγώνες, χορηγία, διδασκαλίες,
χορός, υποκριτές... Πώς όμως ξεκίνησαν
όλα;
Οι
ρίζες του δράματος βρίσκονται στη
λατρεία του Διονύσου. Πιο συγκεκριμένα:
Οι
πιστοί του θεού τραγουδούσαν ένα
________________ _______________ άσμα, που ονομαζόταν
________________ . Το τραγούδι συνόδευε __________
και __________ γύρω από το βωμό του Διονύσου.
Τον ύμνο συμπλήρωνε μία _______________ σχετική
με το Διόνυσο (ζωή και παθήματα), για την
οποία ήταν υπεύθυνος ο ___________. Στο χορό,
ο οποίος ονομαζόταν __________, συμμετείχαν
____ χορευτές, ίσως μεταμφιεσμένοι σε
τράγους.
Τα
τρία είδη της δραματικής ποίησης
(____________, _____________, _____________ ________) προήλθαν
από αυτές τις _____________ λατρευτικές
εκδηλώσεις.
Για
την τραγωδία...
Ο
Αρίων και ο ρόλος του
Ιδιότητα:
________________________________________________________
Καταγωγή:
______________________________________________________
Τόπος
και χρόνος δραστηριοποίησης:
_________________________________________________
Καινοτομίες:_____________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Χαρακτηρισμός:
__________________________________________________________________
Ποιοι
ήταν αρχικά οι τραγωδοί;
______________________________________________________
________________________________________________________________________________
Ο
Θέσπης και το αποφασιστικό βήμα
Ιδιότητα:
________________________________________________________
Καταγωγή:
______________________________________________________
Τόπος
και χρόνος δραστηριοποίησης:
_________________________________________________
Καινοτομίες:_____________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Τι
έγινε στα Μεγάλα Διονύσια το 534 π.Χ., όταν
την Αθήνα κυβερνούσε ο τύραννος
Πεισίστρατος;
________________________________________________________________________________
Προϋποθέσεις
για την ακμή της τραγωδίας στη δημοκρατική
Αθήνα του “χρυσού αιώνα”:
________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Θέματα
τραγωδιών:
Παρά
τη διονυσιακή καταγωγή της τραγωδίας,
οι τραγικοί ποιητές αντλούσαν τα θέματά
τους από
_____________________________________________________________________,
τα οποία φρόντιζαν να
____________________________________________________________________.
Εξαιρέσεις:
______________________________________________________________________
Οι
έννοιες ύβρις,
άτη, δίκη
και τίσις
διαμορφώνουν την ηθική βάση της τραγωδίας.
Τι σημαίνουν;
ύβρις:
άτη:
δίκη:
τίσις:
! Από τα περισσότερα από 1000 έργα που είχαν γραφτεί σώζονται μόνο 32 των τριών μεγάλων τραγικών ποιητών: Αισχύλου, Σοφοκλή, Ευριπίδη (7, 7 και 18 αντίστοιχα)...
Εξηγήστε
σύντομα τους όρους:
επώνυμος
άρχων
χορηγός
ωδείο
και
προαγών
πρωτεία,
δευτερεία,
τριτεία
διδασκαλία
και
διδασκαλίαι
θεωρικά
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου