Την
Κυριακή 7 Οκτωβρίου
2012, δεκαοκτώ μαθητές
και μαθήτριες, γονείς και καθηγήτριες
του σχολείου μας επισκεφθήκαμε το
Μουσείο Μπενάκη της οδού Πειραιώς, για
να παρακολουθήσουμε το πολυσυζητημένο
ντοκιμαντέρ της Μαρίας Ηλιού “Σμύρνη
– Η καταστροφή μιας κοσμοπολίτικης
πόλης (1900-1922)”.
Ενενήντα
χρόνια μετά την καταστροφή της Σμύρνης,
ιστορικοί
από την Αμερική και την Ευρώπη μιλούν
στην
ταινία για
τη μεγάλη ιστορία
της
πόλης,
ενώ Σμυρνιοί, πρώτης, δεύτερης και τρίτης
γενιάς, αφηγούνται τις προσωπικές τους
ιστορίες. Μάλιστα, τρεις από αυτούς
ξετυλίγουν οικογενειακές μικροϊστορίες
σε σχέση με τα γεγονότα, από την ελληνική,
την αρμενική
και την τουρκική
πλευρά, από τα χρόνια του κοσμοπολιτισμού
ως τα χρόνια της καταστροφής. Το
ντοκιμαντέρ
τεκμηριώνεται
με σπάνιο φωτογραφικό και κινηματογραφικό
υλικό, που σταχυολογήθηκε από αρχεία
της Αμερικής και της Ευρώπης.
Παρακολουθήσαμε
με προσοχή την ταινία, μάθαμε πολλά,
προβληματιστήκαμε, συγκινηθήκαμε,
λύσαμε κάποιες απορίες μας και προέκυψαν
καινούριες... Ευχαριστούμε όλους όσοι
συμμετείχαν.
Το συνοδευτικό
μας φυλλάδιο για την προβολή της ταινίας:
3ο
Γυμνάσιο Αιγάλεω
Σχολικό έτος
2012-2013
Κυριακή 7 Οκτωβρίου 2012, Μουσείο
Μπενάκη
“Σμύρνη
– Η καταστροφή μιας κοσμοπολίτικης
πόλης (1900-1922)”
Σκεφτείτε:
- Από όσα παρακολουθήσατε στην
ταινία: -όλα τα γνωρίζατε ήδη, -όλα σας
ήταν άγνωστα, -κάποια τα γνωρίζατε ή
είχατε μια γενική ιδέα, αλλά δεν γνωρίζατε
λεπτομέρειες; Τι ισχύει από τα παραπάνω;
-
Υπάρχουν κάποια σημεία που σας προκάλεσαν
απορίες; Ποια είναι αυτά;
-
Ποιο στοιχείο της ταινίας σάς φάνηκε
περισσότερο ενδιαφέρον; Ποιο λιγότερο
ενδιαφέρον;
-
Θα προτείνατε την ταινία σε άλλους; Σε
ποιους και για ποιους λόγους;
Μπορείτε
ακόμα να δείτε:
-“Πρόσφυγες-Σμύρνης
μαρτυρία”
-“Στη
Σμύρνη ... Χρόνια Αργότερα”
Λίγα
λόγια για την ιστορία της Σμύρνης
Η
ίδρυση
της Σμύρνης
τοποθετείται
στο
1100 π.Χ., όταν Αιολείς από την Κύμη της
Αιολίδος εγκαθίστανται στο μυχό του
σμυρναϊκού κόλπου, ιδρύοντας εκεί δική
τους αποικία. Από τους Αιολείς η Σμύρνη
περιήλθε τον 8o αι. π.Χ. στην κυριαρχία
των Κολοφωνίων και
από
τότε παρέμεινε ιωνική πόλη. Κατά τον 7ο
αι. π.Χ., οι Σμυρναίοι απέκρουσαν την
επίθεση των Λυδών υπό το Γύγη (660 π.Χ.),
αλλά υποδουλώθηκαν τελικά στον Αλυάττη
(660 π.Χ.), ο οποίος, αφού κατέστρεψε την
πόλη τους, τους ανάγκασε να ζήσουν
διασκορπισμένοι στα γύρω χωριά. Στην
κατάσταση αυτή έμειναν μέχρις ότου ήρθε
στη Μικρά Ασία ο Μέγας Αλέξανδρος (334
π.Χ.), ο
οποίος συγκέντρωσε
τους διασκορπισμένους Σμυρναίους και
έχτισε για χάρη τους νέα πόλη στους
πρόποδες του Πάγου, εκεί όπου βρίσκεται
η σημερινή πόλη. Μετά το θάνατο του
Αλεξάνδρου, οι διάδοχοί του κατέστησαν
τη Σμύρνη ακμαίο πολιτιστικό και εμπορικό
κέντρο.
Η
ανάπτυξη της Σμύρνης συνεχίστηκε και
κατά τους ρωμαϊκούς χρόνους, χάρη στα
ειδικά προνόμια που απολάμβανε η πόλη
και στο ενδιαφέρον των ρωμαίων
αυτοκρατόρων. Στο διάστημα της χιλιόχρονης
ιστορίας του Βυζαντίου, γνώρισε περιόδους
ακμής αλλά και κατάπτωσης, ως
συνέπεια των μεγάλων εσωτερικών
αναστατώσεων της αυτοκρατορίας, των
συνεχών πολέμων και των επιδρομών που
υπέστη. Το 1424 η πόλη περιήλθε στην
κυριαρχία των Οθωμανών Τούρκων. Κατά
την Τουρκοκρατία (1424-1919),
και παρά τις δοκιμασίες από σεισμούς,
πυρκαγιές και επιδημίες, η Σμύρνη
κατάφερνε πάντα να ανασυγκροτείται, με
το ελληνικό στοιχείο να ενισχύει σταδιακά
την παρουσία του.
Στις
2/15 Μαΐου 1919, ο
ελληνικός στρατός αποβιβάστηκε
στην προκυμαία της Σμύρνης και
μέσα σε 14
μήνες (ως
την
υπογραφή της Συνθήκης των Σεβρών)
είχε σημαντικές στρατιωτικές επιτυχίες.
Η
Συνθήκη των Σεβρών (Ιούλιος/Αύγουστος
1920) αποτέλεσε
τη μεγαλύτερη διπλωματική επιτυχία της
Ελλάδας. Άφηνε,
όμως,
πολλές εκκρεμότητες και, το κυριότερο,
αγνοούσε τους Τούρκους εθνικιστές του
Κεμάλ, ο οποίος ─ σε αντίθεση με το
σουλτάνο─ όχι μόνο δεν αναγνώρισε τη
Συνθήκη, αλλά έσπευσε να την καταδικάσει.
Την ίδια στιγμή στην Ελλάδα τα πάθη του
εθνικού διχασμού, που είχαν οξυνθεί
εξαιτίας της διαμάχης Βασιλικών-Βενιζελικών,
οι αλλαγές σε πολιτικό και στρατιωτικό
πεδίο μετά την ήττα του Βενιζέλου στις
εκλογές του 1920, η αντίδραση των Συμμάχων
για την επαναφορά του Κωνσταντίνου στο
θρόνο και η απομάκρυνση εμπειροπόλεμων
αξιωματικών είχαν αρνητικές συνέπειες
στο μικρασιατικό μέτωπο και διαμόρφωσαν
τις κατάλληλες προϋποθέσεις για την
τελική επίθεση του Κεμάλ, η οποία οδήγησε
στην κατάρρευση του μετώπου (Αύγουστος
1922) και στην οπισθοχώρηση του ελληνικού
στρατού.
Ακολούθησε
η μαζική έξοδος
χιλιάδων χριστιανών από τις πόλεις και
τα χωριά της Μ. Ασίας προς τη Σμύρνη, με
τη σκέψη ότι εκεί θα εύρισκαν ασφάλεια,
αφού οι Τούρκοι δε θα μπορούσαν να
διαπράξουν βιαιοπραγίες λόγω της
παρουσίας πολυάριθμων ξένων. Οι πρώτοι
άτακτοι μπήκαν στη Σμύρνη στις 27 Αυγούστου
και την επομένη έκαναν την εμφάνισή
τους τα τμήματα του τουρκικού στρατού.
Ακολούθησαν σφαγές, λεηλασίες και ο
εμπρησμός της πόλης. Χιλιάδες άνθρωποι
έτρεξαν προς την παραλία, αναζητώντας
καταφύγιο στα συμμαχικά και αμερικανικά
καράβια που ήταν αγκυροβολημένα στο
λιμάνι. Λίγο αργότερα (Οκτώβριος/Νοέμβριος
1922), η Ανακωχή των Μουδανιών τερμάτισε
τις εχθροπραξίες μεταξύ των εμπολέμων
και αποτέλεσε το προοίμιο για τη Συνθήκη
της Λωζάννης (30 Ιανουαρίου 1923), η οποία
οριστικοποίησε τα γεγονότα και οδήγησε
στην ανταλλαγή των πληθυσμών.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου