Νεοελληνική Λογοτεχνία και Γλώσσα Β΄ Γυμνασίου

Β΄ Γυμνασίου/ Νεοελληνική Λογοτεχνία

1. Γιώργος Θεοτοκάς, “Λεωνής” (α)

2. Μέλπω Αξιώτη, “Δύσκολες νύχτες” (β)

3. Μαργιάν Σατραπί, “Περσέπολις” (γ)

4. Ντίνος Δημόπουλος, “Τα δελφινάκια του Αμβρακικού” (δ)

Διαβάζοντας τα αποσπάσματα, προσπαθήστε να παρακολουθήσετε και τα παρακάτω:

1. - Πώς σκιαγραφείται η προσωπικότητα του κεντρικού ήρωα; - Ποια στοιχεία σηματοδοτούν το πέρασμά του στην εφηβεία; (α)

2. - Πώς σκιαγραφείται η προσωπικότητα της κεντρικής ηρωίδας; - Βασικό χαρακτηριστικό της ζωής της φαίνεται να είναι η απώλεια. Σε πόσες/ ποιες περιπτώσεις διαπιστώνουμε αυτή την πραγματικότητα; (β)

3. Ομοιότητες και διαφορές ανάμεσα στα δύο κεντρικά πρόσωπα (α και β).

4. - Ποιες είναι οι ειδικές συνθήκες και οι ιδιαίτερες δυσκολίες που αντιμετωπίζει η ηρωίδα λόγω του ευρύτερου κοινωνικού-πολιτικού-θρησκευτικού πλαισίου μέσα στο οποίο μεγαλώνει; - Ποιες, κατά τη γνώμη σας, χαρακτηριστικές εφηβικές αντιδράσεις διακρίνετε στη συμπεριφορά της; (γ)

5. Ποιο είναι το βασικό θέμα του αποσπάσματος; Πώς αναδεικνύεται; (δ)

[επιλέγετε τρεις από τις παραπάνω πέντε ερωτήσεις για γραπτή απάντηση]

6. Σύντομες παρατηρήσεις για την αφήγηση, τον αφηγητή και τους αφηγηματικούς τρόπους (α, β, γ, δ)

7. Από κάθε βιβλίο (α, β, γ, δ) επιλέξτε το απόσπασμα που εσείς θεωρείτε περισσότερο ενδιαφέρον/αξιοσημείωτο/συγκινητικό/περίεργο... και εξηγήστε την επιλογή σας.

8. Αν έπρεπε να επιλέξετε ένα στοιχείο ως χαρακτηριστικό από κάθε βιβλίο (ή το στοιχείο που σας έμεινε περισσότερο στο μυαλό), ποιο θα ήταν αυτό; Γιατί;

9. Ποιο από τα τέσσερα βιβλία θα προτείνατε σε έναν συνομήλικό σας/μία συνομήλική σας και γιατί;

10. Μπορείτε να δημιουργήσετε το δικό σας καλλιτεχνικό έργο εμπνευσμένο από όποιο βιβλίο/απόσπασμα θέλετε, π.χ. μια ζωγραφιά, ένα κολάζ, ένα σύντομο βίντεο, μια εικονογραφημένη ιστορία, ένα μικρό θεατρικό κ.λπ.

[για τις ερωτήσεις 6-9 κρατάτε σημειώσεις/ δημιουργήστε το έργο που εσείς θέλετε για τη 10η ερώτηση]

Προαιρετικά:

Διαβάστε “Τα τρυφερά χρόνια ενός μάγου” του Hermann Hesse στο: http://sxolikesdokimes.blogspot.gr/2014/12/hermann-hesse.html προσπαθώντας να παρακολουθήσετε/σκεφτείτε τα παρακάτω:

- τη σχέση του κεντρικού ήρωα με τον πατέρα, τη μητέρα, τον παππού, τη γιαγιά, τα αδέλφια του

- φιλική σχέση που αναπτύσσεται (έξω από την οικογένεια)

- τι μπορεί να είναι το “ανθρωπάκι”

- πώς αποτυπώνεται το πέρασμα από την παιδική στην εφηβική ηλικία

Αν θέλετε, μπορείτε να δημιουργήσετε το δικό σας καλλιτεχνικό έργο εμπνευσμένο από όποιο βιβλίο/απόσπασμα θέλετε, π.χ. μια ζωγραφιά, ένα κολάζ, ένα σύντομο βίντεο, μια εικονογραφημένη ιστορία, ένα μικρό θεατρικό κ.λπ.

Β΄ Γυμνασίου/Νεοελληνική Γλώσσα

Θυμηθείτε:

- Τη θεωρία και τις ασκήσεις της 4ης ενότητας

- Το υλικό για το βυζαντινό σχολείο

- Την εργασία για τη φιλία

- Την εργασία με τη φωτογραφία από την έκθεση “Μεταμορφώσεις των Αθηνών”

- Την περίληψη του κειμένου για τα χαρακτηριστικά της αγάπης

Παραγωγή λόγου (στο τετράδιο παραγωγής λόγου):

Με αφορμή τις χριστουγεννιάτικες διακοπές, ποιοι είναι, κατά τη γνώμη σας, οι καταλληλότεροι τρόποι για να αξιοποιήσει τον ελεύθερο χρόνο του ένας έφηβος, είτε έχει στη διάθεσή του λίγες ώρες είτε την προοπτική ολιγοήμερων ή πολυήμερων διακοπών από τις σχολικές υποχρεώσεις; Παρουσιάστε αρχικά τις ποικίλες δυνατότητες και, στη συνέχεια, επικεντρωθείτε στις δύο-τρεις επιλογές που εσείς προτιμάτε, υποστηρίζοντας όσα γράφετε με κατάλληλη επιχειρηματολογία.

Μην ξεχάσετε την απαραίτητη εισαγωγή και το τελικό συμπέρασμα.

[300-350 λέξεις]

Ίταλο Καλβίνο, "Τα παιδιά του Άι-Βασίλη"

(από το: "Μαρκοβάλντο ή Οι εποχές στην πόλη", εκδ. Καστανιώτη)

Για τη Νεοελληνική Γλώσσα Α΄ Γυμνασίου:

Μπορείτε να σώσετε τις εικόνες στον υπολογιστή σας, να τις μεγεθύνετε ή/και να τις εκτυπώστε ή, απλώς, να πατήσετε πάνω σε αυτές, για να τις δείτε σε μεγαλύτερο μέγεθος

Ίταλο Καλβίνο, «Μαρκοβάλντο ή Οι εποχές στην πόλη»: Χειμώνας – "Τα παιδιά του Άι-Βασίλη"

Α. Λεξιλόγιο

1. Eξηγήστε με μια συνώνυμη λέξη/ φράση ή με ένα κατάλληλο παράδειγμα τις λέξεις/φράσεις του πίνακα. [Διαβάστε προσεκτικά τα αποσπάσματα της ιστορίας στα οποία τις συναντάμε]

Ουσιαστικά	Επίθετα	Ρήματα, επιρρήματα, φράσεις
πίπιζα τιμολόγια μερίσματα υπερωρίες οι ιθύνοντες εξάρτυση εκφόρτωση κεφαλόσκαλο φιλοδώρημα σφεντόνα εκστρατεία μανδύας χνάρια αποτυπώματα απεραντοσύνη	έκθαμβοι εύθυμη άπρεπο περίπλοκες αιωνόβιοι	καταλαγιάζουν να επιταχύνουμε να αναζωογονήσουμε τρεμουλιαστός ήχος θαμπωμένα τζάμια παραχωρούν τη θέση τους η ιδέα έτυχε της γενικής επιδοκιμασίας καταγής κατ’ οίκον δεν άντεξε στον πειρασμό είχε θιγεί το κύρος της εταιρείας ένιωθε τη θύελλα να πυκνώνει γύρω του μάνι μάνι ανοίγονται νέοι ορίζοντες στον έβδομο ουρανό του ενθουσιασμού

Β. Κατανόηση – ανάλυση, σχολιασμός

1. Να δώσετε πληροφορίες για τον τόπο, το χρόνο και τα πρόσωπα της ιστορίας.

2. Ποιο είναι το καθήκον του Μαρκοβάλντο σε αυτή την ιστορία; Πώς το αντιμετωπίζει ο ίδιος και πώς η οικογένειά του;

3. Ποια πλευρά των γιορτινών ημερών θέλει να τονίσει ο συγγραφέας (κυρίως στις σ. 140-144); Πώς του φαίνεται αυτή η πλευρά;

4. Με ποιον τρόπο τα παιδιά του Μαρκοβάλντο και ο βαριεστημένος Τζιανφράνκο «βάζουν φωτιά στα Χριστούγεννα»;

5. Με ποιον τρόπο η «Ένωση Αυξήσεων Χριστουγεννιάτικων Πωλήσεων» ξαναβάζει «τα πράγματα στη θέση τους»;

6. Πώς σας φαίνεται η σκηνή με την οποία τελειώνει η ιστορία; Ποια σχέση έχει με όσα προηγούνται;

Γ. Παραγωγή λόγου (στο τετράδιο παραγωγής λόγου)

Γράψτε μια -χριστουγεννιάτικη;- ιστορία, χρησιμοποιώντας όσες περισσότερες μπορείτε από τις λέξεις/φράσεις του πίνακα. Αποφασίστε τον τόπο, τον χρόνο, τα πρόσωπα, τη βασική υπόθεση-εξέλιξη της ιστορίας σας και φροντίστε να συνδυάσετε κατάλληλα την αφήγηση με την περιγραφή (αλλά και τον διάλογο, αν θέλετε), ώστε να κρατήσετε σταθερό το ενδιαφέρον των αναγνωστών σας. (250-300 λέξεις)

Θυμηθείτε επίσης (αν δεν τα έχετε ολοκληρώσει):

- Την εργασία με τη φωτογραφία από την έκθεση “Μεταμορφώσεις των Αθηνών”

- Την περίληψη του κειμένου (wwf)

Τέλος:

- Από τα κείμενα της 4ης ενότητας του βιβλίου: επιλέξτε αυτό που θεωρείτε περισσότερο ενδιαφέρον, παρουσιάστε το περιεχόμενό του και δικαιολογήστε την επιλογή σας σε μία παράγραφο 100-120 λέξεων. ή

- Γράψτε μία σύντομη παρουσίαση-κριτική της παράστασης “Από τι ζουν οι άνθρωποι”, λαμβάνοντας υπόψη όλες τις πτυχές που μπορείτε να κρίνετε για να διατυπώσετε τη γνώμη σας (υπόθεση/κείμενο, σκηνοθεσία, ερμηνείες, σκηνογραφία, ενδυματολογία, μουσική και ό,τι άλλο θεωρείτε ενδιαφέρον) [100-120 λέξεις]

Hermann Hesse, "Τα τρυφερά χρόνια ενός μάγου" (ένα αυτοβιογραφικό παραμύθι)

[Για το μάθημα της Λογοτεχνίας στη Β΄ Γυμνασίου]

Μπορείτε να διαβάσετε το κείμενο εδώ:

http://radioparasita.org/sites/default/files/Gong/062013/hermann_hesse__44488.pdf

Διαβάστε “Τα τρυφερά χρόνια ενός μάγου” του Hermann Hesse, προσπαθώντας να παρακολουθήσετε/σκεφτείτε τα παρακάτω:

- τη σχέση του κεντρικού ήρωα με τον πατέρα, τη μητέρα, τον παππού, τη γιαγιά, τα αδέλφια του

- φιλική σχέση που αναπτύσσεται (έξω από την οικογένεια)

- τι μπορεί να είναι το “ανθρωπάκι”

- πώς αποτυπώνεται το πέρασμα από την παιδική στην εφηβική ηλικία

Αν θέλετε, μπορείτε να δημιουργήσετε το δικό σας καλλιτεχνικό έργο εμπνευσμένο από όποιο βιβλίο/απόσπασμα θέλετε, π.χ. μια ζωγραφιά, ένα κολάζ, ένα σύντομο βίντεο, μια εικονογραφημένη ιστορία, ένα μικρό θεατρικό κ.λπ.

"Μεταμορφώσεις των Αθηνών" - Φωτογραφικό οδοιπορικό από τον 19ο στον 20ό αιώνα

[Από την έκθεση στο Μουσείο Ηρακλειδών]

Υλικό για αξιοποίηση στο μάθημα 

της Νεοελληνικής Γλώσσας Α΄ και Β΄ Γυμνασίου

Πατήστε πάνω στις εικόνες για να τις δείτε σε μεγαλύτερο μέγεθος

ΑΓΝΩΣΤΟΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΟΣ, αλβουμίνη, περίπου 1875.

Ο Κεραμεικός, το σημαντικότερο νεκροταφείο της αρχαίας Αθήνας, ανασκάφηκε από το 1861 μέχρι το 1863. Ιδιαίτερα εντυπωσιακά, τα επιτύμβια μνημεία του αποτέλεσαν πόλο έλξης των περιηγητών. Αριστερά, η ανάγλυφη επιτύμβια στήλη του Δεξίλεω προβάλλει στους αιώνες την ανδρεία του νεκρού πολεμιστή.

T'SERSTEVENS, αριστοτυπία, 1904.

Άποψη του νεκροταφείου του Κεραμεικού το 1904. 

Οι φωτογραφίες προέρχονται από τον κατάλογο της έκθεσης: Χάρης Γιακουμής, Τάσος Α. Ανδρέου, Μεταμορφώσεις των Αθηνών - Φωτογραφικό οδοιπορικό από τον 19ο στον 20ό αιώνα, ed. Kallimages

Κυριακή 14 Δεκεμβρίου 2014/ Μουσείο Ηρακλειδών, Θησείο

Έκθεση φωτογραφίας:

"Μεταμορφώσεις των Αθηνών – Φωτογραφικό οδοιπορικό 1839-1950"

Η έκθεση αποτελεί μια περιήγηση στην ανάπτυξη της ελληνικής πρωτεύουσας μέσα από το σπάνιο αρχειακό υλικό ιδιωτικών συλλογών. Ο επισκέπτης έχει την ευκαιρία να παρακολουθήσει τις οικοδομικές φάσεις της Αθήνας και τις διαρκείς μεταμορφώσεις του αστικού τοπίου. Γνωστά τοπόσημα της Αθήνας, τα μεγάλα δημόσια νεοκλασικά κτίρια, σκηνές δρόμου, οι λόφοι και το ιστορικό τοπίο της πόλης προβάλλονται με συνεχείς εναλλαγές, που δίνουν τροφή για σκέψη.

Η έκθεση περιλαμβάνει περισσότερες από εκατόν τριάντα αυθεντικές φωτογραφίες (μερικές από τις οποίες χρονολογούνται κοντά στην εφεύρεση της φωτογραφικής τέχνης). Το οδοιπορικό εμπλουτίζεται από πανοραμικές απόψεις των Αθηνών σε μεγάλες εκτυπώσεις, παλιές φωτογραφικές μηχανές και επτά στερεοσκοπικά μηχανήματα, μεταξύ των οποίων και δύο εκπληκτικές συσκευές εποχής που επιτρέπουν στον επισκέπτη να δει πενήντα φωτογραφίες γυρίζοντας έναν μοχλό. Τέλος, μια μικρή ενότητα με σύγχρονες φωτογραφίες της Αθήνας λειτουργεί ως επίλογος και γέφυρα με το παρόν.

Από τις φωτογραφίες που είδαμε στην έκθεση, επιλέξτε την αγαπημένη σας/ αυτή που θεωρείτε περισσότερο ενδιαφέρουσα/ αυτή που σας έμεινε περισσότερο στο μυαλό... και γράψτε μια σύντομη παρουσίασή της (καλλιτέχνης, χρονολογία, τίτλος, θέμα, περιγραφή, γιατί την επιλέξατε).______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________